Dutch PBC cohort study
Voor deze studie van de Dutch PBC Study Group zijn alle identificeerbare patiënten met primaire biliaire cholangitis (PBC) in Nederland opgenomen in een database, waarbij belangrijke klinische parameters door middel van retrospectief statusonderzoek worden verzameld. Alle patiënten met PBC komen dan ook in aanmerking voor deze studie. Inmiddels is de datacollectie afgerond. Er zijn ~4300 patiënten geïncludeerd. Hiermee is het cohort één van de grootst beschreven nationale cohorten ter wereld, met de afwezigheid van selectie bias als belangrijk kwaliteitsvoordeel. De komende periode staat in het teken van data-analyses. De studie zal ons informeren over het daadwerkelijke klinische beloop, de behandeling en de prognose van PBC, maar geeft tevens inzicht in de noodzaak, voordelen en bijkomende kosten van het toepassen van tweedelijns behandelingen die inmiddels ontwikkeld zijn. Met het project is ook een uniek nationaal hepatologie netwerk ontstaan, wat een belangrijke basis kan vormen voor nieuwe klinische en wetenschappelijke projecten.
Er is een brede stuurgroep van hepatologen gevormd, vanuit alle delen van het land, om de voortgang van de studie te overzien. De dagelijkse werkzaamheden voor de studie worden uitgevoerd door promovendi in het Erasmus MC, alwaar de studie gecoördineerd wordt. Voor vragen kunt u contact opnemen met de hoofdonderzoeker: dr. A.J.P. van der Meer (a.vandermeer@erasmusmc.nl).
EpiPSC2 studie
De EpiPSC2 studie is een prospectieve cohort studie met als doel inzicht te verkrijgen in het natuurlijke beloop van primaire scleroserende cholangitis (PSC) en de factoren die daar invloed op hebben. Voor het onderzoek worden zowel klinische data als patient reported outcomes (PROs) verzameld door middel van periodieke vragenlijsten. Alle patiënten met PSC in Nederland, zowel voor als na levertransplantatie, mogen deelnemen.
De studie wordt gecoördineerd vanuit het Amsterdam UMC. Voor vragen kunt u contact opnemen met drs. B. Mol (b.mol@amsterdamumc.nl of 020-5629443).
AIH-PBC en AIH-PSC variant syndromen
In een klein gedeelte van de patiënten met primaire biliaire cholangitis (PBC) en primaire scleroserende cholangitis (PSC) zijn er kenmerken van autoimmuun hepatitis (AIH) aanwezig. Dit wordt overlap of variant syndroom genoemd. Door de zeldzaamheid van variant syndromen is er maar weinig over bekend.
Dit onderzoek is een samenwerking van de Nederlandse Cholestase werkgroep en de Nederlandse Autoimmuun Hepatitis werkgroep. We verzamelen de gegevens van patiënten met variant syndromen in Nederland en België om de karakteristieken, huidige behandeling en uitkomsten van de verschillende behandelingen in kaart te brengen. Het doel van het onderzoek is dan ook om variant syndromen beter te gaan begrijpen, beter te weten welke behandelingen goed werken en op welke complicaties patiënten risico lopen. Zo kunnen we samen de zorg voor deze patiënten verbeteren.
Momenteel hebben we +/- 200 patiënten geïdentificeerd in meer dan 10 ziekenhuizen in Nederland en België. Interesse om mee te helpen aan dit onderzoek? Neem gerust contact met ons op via de Cholestase Werkgroep of de Autoimmuun Hepatitis werkgroep.
Health-related quality of life and disease awareness in PBC
Deze studie betreft een samenwerking tussen het Erasmus MC en de Nederlandse Leverpatiëntenvereniging (NLV). Voor het project is de PBC-40, een vragenlijst omtrent de kwaliteit van leven die specifiek is ontwikkeld voor patiënten met PBC, vertaald naar het Nederlands. Deze vertaling bleek valide te zijn om de kwaliteit van leven in de Nederlandse populatie met PBC te meten, en kan derhalve vanaf heden worden toegepast in dagelijkse klinische praktijk en/of in research verband. U kunt de vertaalde vragenlijst hier downloaden.
Een tweede bevinding van dit project was dat er een duidelijke discrepantie bestond tussen het perspectief van patiënten en dat van gevalideerde objectieve criteria t.a.v. de prognose en noodzaak voor aanvullende behandeling. Patiënten onder- en overschatten dikwijls de noodzaak van aanvullende behandeling en hun prognose. De kwaliteit van leven was niet met objectieve ziekte-parameters geassocieerd, wat bekend is in de literatuur, maar wel met het perspectief van de patiënt. Dit geeft aan dat betere educatie van patiënten gewenst is. Op basis van de resultaten van dit onderzoek is in samenwerking met de NLV een webinar voor PBC-patiënten georganiseerd.
Voor deze studie zijn de patiënten met PBC benaderd die onder behandeling zijn van het Erasmus MC of zich hebben aangemeld bij de NLV. De studie wordt uitgevoerd in het Erasmus MC. Voor vragen kunt u contact opnemen met drs. R.C. de Veer (r.deveer@erasmusmc.nl).
Biomarkers in patiënten met PBC
Voor deze studie worden reeds opgeslagen bloedsamples van patiënten met PBC bijeengebracht binnen een retrospectieve biobank met als doel om translationeel onderzoek te verrichten. Circulerende biomarkers in het bloed van patiënten met PBC zullen worden gerelateerd aan de klinische kenmerken en de ernst van hun ziekte, de respons op behandeling en het ziektebeloop. Middels diverse subprojecten hopen wij het begrip over de pathofysiologie van PBC te vergroten en onze inschatting van de ziekteactiviteit en progressie te verbeteren.
Deze studie is momenteel actief in het Erasmus MC. Andere centra in Nederland zullen worden benaderd om te participeren.
Pathogenetisch inzicht in immuun-gemedieerde cholestatische leverziekten
Op het Tytgat Instituut voor Lever en Darmonderzoek aan het Amsterdam UMC wordt in humane cholangiocyten (galwegcellen) onderzoek gedaan naar de pathogenese van immuun-gemedieerde cholestatische leverziekten zoals IgG4-gerelateerde cholangitis (IRC), primaire scleroserende cholangitis (PSC) en primaire biliary cholangitis (PBC). Daartoe worden specifieke genen en eiwitten bestudeerd, welke betrokken zijn bij secretie en zuur-base homeostase in de galwegen. De modellen waarmee gewerkt wordt bestaan uit humane geïmmortaliseerde cholangiocyten (H69), humane cholangiocyte organoiden (miniatuur 3D galwegen) en serum samples van patiënten.
Door in de galwegmodellen specifieke targets genetisch te manipuleren met shRNAs of farmacologisch te remmen of activeren, kan de functie achterhaald worden en de weerbaarheid tegen toxische agens zoals galzuren getoetst worden. Met kinetische experimenten en microscopische technieken wordt gekeken naar readouts zoals cel viabiliteit, apoptose, barrièrefunctie en de interactie in co-kweek met immuun cellen. RNA sequencing wordt ingezet om transcriptionele veranderingen in kaart te brengen.
Voor de translationele slag is er in Amsterdam UMC een IRC patiënten cohort opgenomen in een retrospectieve database met serum samples in een biobank. De serum samples worden gebruikt om met ELISA assays specifieke autoantistoffen in het bloed te detecteren en te vergelijken met andere cholestatische leverziekten en gezonde controles. Aanwezigheid van autoantistoffen en titer bepalingen worden gecorreleerd met het klinische beloop.
Het doel van dit project is op eiwit niveau in de galwegen de pathogenese van immuun-gemedieerde cholestatische leverziekten beter te begrijpen en zodoende in de toekomst patiënten met IRC, PSC en PBC nieuwe of verbeterde behandelingen te kunnen bieden.
Voor nadere details van dit project of wanneer u de mogelijk ziet voor een toekomstige samenwerking vanuit een basaal, translationeel of klinisch perspectief kunt u contact opnemen met arts-onderzoekers David C. Trampert (d.c.trampert@amsterdamumc.nl) en Remco Kersten (r.h.kersten@amsterdamumc.nl). Principal Investigators van het project zijn Prof. Ulrich Beuers en Prof. Stan van de Graaf.
